Çok fazla güneş ışığına maruz kalmanın deri hasarı ve kanseri riskini artırdığına yönelik bilgiler ne kadar çok dillendirilse de insanlar hala güneşte kalmaktan veya bronzlaşma salonlarındaki ultraviyole (UV) ışınlarından vazgeçmiyorlar. Şimdi, yeni bir hayvan çalışması bronzlaşmanın gerçek bir bağımlılık olabileceğini gösterdi.
Bilim insanları, fareleri günlük olarak UV ışınlarına maruz bırakmanın bir hafta içinde kan beta-endorfin düzeylerini patlattığını buldular. Beta-endorfinler "iyi hissettiren" hormonlardır ve eroin ile morfin gibi opioid ilaçlar ile aynı beyin yolları üzerine etkili olmaktadırlar.
Farelerde, UV ışınları ile oluşan bu endorfinlerin dokunma veya ısıya karşı tepkileri azalttıkları ve eğer etkileri bloke edilirse, klasik yoksunluk belirtilerinin (sarsılma, titreme, diş takırdaması gibi) ortaya çıktığı gösterilmiş.
Bulgular, Cell dergisinin 19 Haziran sayısında yayınlandı. University of Texas Southwestern Medical Center ve Dallas VA North Texas Health Care System psikiyatristlerinden Dr. Bryon Adinoff, "UV ışınının ödüllendirme oluşturduğunu ve bağımlılık potansiyelinin bulunduğunu belirtiyor." Dr. Adinoff, 2011 yılında bir araştırma grubunun başında bronzlaşma yataklarını alışkanlık haline getirmiş insanlarda UV ışınının beyinde ilaçlar, alkol veya yiyeceklerle benzer şekilde ödüllerndirme merkezlerini uyardığını göstermişti. Dr. Adinoff'a göre yeni çalışma mekanizmayı ortaya koyuyor: "UV ışını deriye nüfuz ediyor, oradan beta-endorfinler salınıyor ve beynin ödüllendirme bölgelerine gidiyor."
Fare çalışması, beyindeki etkileri incelemiyor, ancak insan çalışması ile birlikte değerlendirildiğinde, "bunlar deri ve beyin bağlantısı konusunda güçlü veriler sunuyor. Böylece insanların neden böyle davrandığı konusunda biyolojik bir mekanizma ortaya çıkmış oluyor."
Yeni yayınlanan araştırmanın lideri, Dr. David Fisher, de aynı fikirde: "Bronzlaşma sadece bir kozmetik karar değil." Boston'daki Massachusetts General Hospital hastanesinin dermatoloji şefi olan Dr. David Fisher, UV ışını deride vitamin D üretimini tetiklediğinden, insanların UV ışınını ödüllendirecek şekilde evrimleşmiş olabileceğini tahmin ediyor. Bu iyi olabilir ancak, fazla güneş ve kapalı ortam brozlaşmaları deri kanserine yol açabilir.
"Deri insan vücudundaki tüm diğer organlardan daha fazla kanserden etkileniyor." diyor Dr. Fisher. Özellikle en kötü deri kanseri tipi olan melanom sıklığı giderek artıyor. Amerika Birleşik Devletleri hükümet verilerine göre melanoma sıklığı 1975'den beri 3 kat arttı ve 2010'da yüzbinde 24'e çıktı.
Adinoff, bronzlaşmanın bağımlılık yaptığı bilgisinin insanların bronzlaşma salonlarına veya güneşlenmeye gitmeden önce iki kez düşünmelerini gerektiğini söylüyor. Bu bireylerde bir bağımlılık tedavisi olabilir mi fikri için henüz çok erken. Her iki araştırıcı da böyle bir tedavinin uygulandığı konusunda bir bilgilerinin olmadığını, ancak deri kanseri geçmişine rağmen bronzlaşmayı bırakamayan bireylerde çalışılması gerektiğini ifade ediyorlar.
Yeterli vitamin D'yi sağlamak için katkılı gidaların ve multivitaminlerin çözüm olabileceğini de ekliyor Dr. Fisher: "vitamin D tartışmasız olarak yaşamsal, ancak bu durum bronzlaşma için bir bahane değil."
